علم و شبه علم

«عالمان تمامی آن چیزهائی را که می توان با مشاهده تحلیل کرد می گیرند، و بدین طریق آنچه را که علم نامیده می شود می یابند. اما چیزهای دیگری باقی می مانند که برای آن این روش (روش علمی) کار نمی کند. این بدین معنا نیست که آنها مهم نیستند. آنها در حقیقت از بسیاری جهات مهم ترین (موضوعات) هستند.» ریچارد فاینمن (فیزیکدان برنده جایزه نوبل) «اگرچه نمی توان بین علم و آنچه شبه علم تلقی می شود مرز دقیقی تعریف نمود، ولی در شبه علم بودن برخی از حوزه ها مثل تنجیم یا جادوگری یک اجماع بین علما وجود دارد. در عین حال، در برخی از حوزه ها تفاوت نظر وجود دارد و گاهی بدلیل تعصب یا برداشت های نادرست، حوزه هائی مثل «فلسفه» و «طب سنتی و مکمل» شبه علم تلقی شده‌اند. بالعکس، برخی موارد که به طور واضح معیارهای علمی بودن را دارا نیستند (همچون نظریه چندجهانی) به عنوان علم قطعی در نظر گرفته شده‌اند. بر اساس معیارهای مطرح شده نمی‌توان به طور قطع در مورد علمی بودن یک گزاره یا یک نظریه اظهار نظر کرد، بلکه علمی بودن دارای شدت و ضعف است.».